Δρ Κόκκινος Δημήτρης
Μέλος Ε.ΔΙ.Π, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, Πανεπιστήμιο Αιγαίου
Αναπαραστάσεις της μικρασιατικής προσφυγιάς στη σύγχρονη ελληνόγλωσση παιδική/νεανική λογοτεχνία: από τη διαχείριση του τραύματος στην καλλιέργεια της ενσυναίσθησης και της ανεκτικότητας
Περίληψη
Τα τελευταία χρόνια στον χώρο της παιδικής/νεανικής λογοτεχνίας, ολοένα και περισσότερο, θίγονται θέματα που στοχεύουν στην καλλιέργεια της ευαισθητοποίησης των παιδιών πάνω σε κρίσιμα κοινωνικο-πολιτισμικά ζητήματα. Μια από τις θεματικές που έχουν τέτοιου είδους στόχευση είναι κι αυτή που σχετίζεται με το φαινόμενο της προσφυγιάς και της μετανάστευσης. Σκοπός της παρούσας εισήγησης είναι να αναδείξει τις σύγχρονες αναπαραστάσεις του φαινομένου της προσφυγιάς στον χώρο του σύγχρονου ελληνόγλωσσου παιδικού/νεανικού μυθιστορήματος. Ειδικότερα, η έρευνα αυτή εστιάζει το ενδιαφέρον της στο τραυματικό βίωμα της προσφυγιάς που επακολούθησε έπειτα από τα γεγονότα της μικρασιατικής καταστροφής το 1922, όπως αυτό αποτυπώνεται μέσα από τη λογοτεχνική γραφίδα, σε κείμενα που απευθύνονται σε παιδιά και νέους με τη χρονική απόσταση ενός αιώνα. Εφαρμόζοντας τη μέθοδο της ποιοτικής έρευνας και, ειδικότερα, εκείνη της ανάλυσης περιεχομένου, επιχειρείται να αναδειχθούν μερικές από τις πιο σημαντικές και διαχρονικές όψεις του ζητήματος, τόσο από τη σκοπιά των προσφύγων που εγκαταλείπουν αναγκαστικά την οικία και την πατρίδα τους, όσο και από εκείνη των κατοίκων της χώρας υποδοχής, εν προκειμένω, της Ελλάδας. Η μελέτη των παραπάνω κειμένων καταδεικνύει την συγγραφική πρόθεση να καλλιεργηθεί η ιστορική συνείδηση των νεαρών αναγνωστών. Παράλληλα, διαφαίνεται η επιδίωξη να επουλωθεί το συλλογικό τραύμα και να διατηρηθεί ζωντανή η ιστορική μνήμη. Τέλος, μέσα από την αφηγηματική διαχείριση του θέματος επιχειρείται να καλλιεργηθεί στο παιδικό/νεανικό κοινό το αίσθημα της ενσυναίσθησης και της ανεκτικότητας, και να προαχθεί το πνεύμα της φιλίας και της ειρήνης μεταξύ των ανθρώπων και των λαών.
Λέξεις κλειδιά: Προσφυγιά, Μικρασιατική καταστροφή, παιδική/νεανική λογοτεχνία, τραύμα, ιστορική μνήμη
Σύντομο Βιογραφικό
Ο Δημήτρης Κόκκινος σπούδασε Παιδαγωγικά στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Το 2002 ανακηρύχτηκε διδάκτορας από το Πανεπιστήμιο Marc Bloch (Strasbourg II) στον τομέα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας. Αφού εργάστηκε για χρόνια ως εκπαιδευτικός της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, υπηρετεί από το 2017 ως Ε.ΔΙ.Π στο Π.Τ.Δ.Ε του Πανεπιστημίου Αιγαίου με γνωστικό αντικείμενο την Παιδική Λογοτεχνία. Έχει συμμετάσχει σε συνέδρια και ημερίδες με σχετικές επιστημονικές ανακοινώσεις κι έχει συγγράψει άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά που επικεντρώνονται σε θέματα θεωρίας, κριτικής και διδακτικής της λογοτεχνίας.
