Οικονομάκου Μαριάνθη & Κολλάρα Φωτεινή

Ελληνόγλωσση εκπαίδευση στον ευρωπαϊκό χώρο: διερευνώντας πτυχές της διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας στη Γαλλία

Περίληψη

Η έρευνα επικεντρώνεται στη χαρτογράφηση της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης στη Γαλλία με σημείο αναφοράς τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας. Επιχειρείται, αρχικά, σε συνεργασία με το Γραφείο Εκπαίδευσης των Βρυξελλών, η παρουσίαση του τρόπου οργάνωσης και λειτουργίας των τμημάτων όπου φοιτούν δίγλωσσοι μαθητές και μαθήτριες ελληνικής καταγωγής (Frazis et al. 2021) με στόχο τη διερεύνηση των μαθησιακών τους αναγκών και τον σχεδιασμό δράσεων σε επίπεδο τόσο γλωσσικής διδασκαλίας όσο και  εκμάθησης. Ειδικότερα, εξετάζεται, μέσω ερωτηματολογίου, το προφίλ και οι επιμορφωτικές ανάγκες των διδασκόντων/ουσών, καθώς και οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν κατά τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας σε περιβάλλον γλωσσικής και πολιτισμικής ετερότητας (Aravossitas & Oikonomakou 2017, 2020). Ερευνητικά δεδομένα αντλούνται και για το εκπαιδευτικό υλικό που αξιοποιείται στις τάξεις αλλά για τις εφαρμοζόμενες διδακτικές πρακτικές. Η άντληση ποιοτικών και ποσοτικών δεδομένων διασυνδέεται στη συνέχεια με την κριτική προσέγγιση του ζητήματος της διδασκαλίας της ελληνικής ως γλώσσας κληρονομίας (Aravossitas & Oikonomakou 2017, 2020) στο γαλλικό και ευρύτερα ευρωπαϊκό συγκείμενο. Απώτερος στόχος είναι η περαιτέρω ανάδειξη διδακτικών εργαλείων που θα μπορούσαν να νοηματοδοτήσουν τον γλωσσικό και πολιτισμικό πλούτο των δίγλωσσων μαθητών/ριών αξιοποιώντας δημιουργικά τις εμπειρίες γραμματισμού τους. Στο πλαίσιο αυτό, κατατίθενται προτάσεις για την αξιοποίηση διδακτικών προσεγγίσεων που εφαρμόζονται κατά τη διδασκαλία της δεύτερης/ξένης γλώσσας -και ειδικότερα των γλωσσών κληρονομιάς- με έμφαση στο ζήτημα των ταυτοτήτων (Oikonomakou, Frazis & Evangelinou-Yiannakis, 2022) και των γλωσσικών αυτοβιογραφικών κειμένων (Allouache et al. 2020).

Βιβλιογραφία

 Allouache, F., Blondeau, N. & Potolia, A. (2020). Biographisations langagières intergénérationnelles : dispositifs d’émergence des non-­dits, de transformations des personnes, d’entrées dans les apprentissages, in D. Leroy (Ed.), Écritures et/en migration(s), Expériences, tensions, transformations (pp. 93-108). Paris: Éditions Pétra.

Aravossitas, T. & Oikonomakou, M. (2017). “Professional Development of Heritage Language Instructors: Profiles, Needs and Course Evaluation“. In: Trifonas, P.P., Aravossitas, T. (Eds.) Handbook of Research and Practice in Heritage Language Education (pp. 1-22), Springer International Publications.

Aravossitas T. & Oikonomakou M. (2020). New Directions for Greek Education in the Diaspora: Teaching Heritage Language Learners in Canada. In: Skourtou E., Kourtis-Kazoullis V., Aravossitas T., Trifonas P. (Eds) Language Diversity in Greece. Multilingual Education, vol 36. Springer, Cham.

Frazis, G., Yannakis, J., Oikonomakou, M., Papantonakis, G., Chistidis Y., and Gavra E. (2021). Perspectives on the Hellenic Diaspora/ Συγχρονικές και διαχρονικές όψεις της ελληνικής διασποράς II. Australia: Charles Darwin University

Oikonomakou M., Frazis, G. & A. Evangelinou-Yiannakis. (2022). Greek language learning in Australia’s Northern Territory: Building learning communities and cultural identity. Issues in Educational Research, 32(1), 315-332. http://www.iier.org.au/iier32/oikonomakou.pdf

Σύντομα Βιογραφικά

Η Οικονομάκου Μαριάνθη υπηρετεί ως Επίκουρη Καθηγήτρια Γλωσσολογίας και Διδακτικής της γλώσσας στο ΠΤΔΕ του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Είναι διδακτόρισσα του Τομέα Γλωσσολογίας του Τμήματος Ελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών με μεταπτυχιακές σπουδές στη γενική και εφαρμοσμένη γλωσσολογία (Université René Descartes-Paris V). Η μεταδιδακτορική της έρευνα (2019) επικεντρώθηκε στην ανάπτυξη των γλωσσικών δεξιοτήτων των μαθητών/μαθητριών στο δημοτικό σχολείο υπό τη σκοπιά της αρχικής εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών. Διδάσκει σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο μαθήματα εκπαιδευτικής γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου και στο ΕΑΠ ως μέλος ΣΕΠ και Συντονίστρια. Παράλληλα, λαμβάνει τακτικά μέρος ως επιμορφώτρια σε δράσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό με θέμα τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας ως πρώτης, δεύτερης/ξένης και ως γλώσσας κληρονομίας στη διασπορά. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα και το συγγραφικό της έργο εμπίπτουν στα παρακάτω πεδία: γενική γλωσσολογία, σχεδιασμός του γλωσσικού μαθήματος, γραμματισμοί στην εκπαίδευση, προγράμματα σπουδών, αρχική εκπαίδευση και επιμόρφωση εκπαιδευτικών.

Η Φωτεινή Κολλάρα υπηρετεί ως Αναπληρώτρια Συντονίστρια Εκπαίδευσης στο Συντονιστικό Γραφείο Εκπαίδευσης Βρυξελλών. Συντονίζει την ελληνόγλωσση εκπαίδευση σε 10 ευρωπαϊκές χώρες μεταξύ των οποίων είναι και η Γαλλία. Είναι απόφοιτη του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών, της Σχολής Νομικών και Οικονομικών Σπουδών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου και είναι καθηγήτρια Οικονομικών επιστημών στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση εδώ και 23 χρόνια. Υπηρετεί ως στέλεχος της εκπαίδευσης τα τελευταία 12 χρόνια, με κατευθυντήριους άξονες των διοικητικών και εκπαιδευτικών της δράσεων τη συμπερίληψη, την αειφορία και τον εκπαιδευτικό μετασχηματισμό. Έχει πτυχίο Παιδαγωγικής και εξειδίκευση στην Οργάνωση και Διοίκηση της Εκπαίδευσης (ΠΜΣ, ΠΤΔΕ, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας). Οι επιμορφώσεις της επικεντρώνονται σε θέματα εποπτείας, καθοδήγησης και αξιολόγησης στην εκπαίδευση, διοίκησης της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης στο εξωτερικό, πολιτικής, δομής και διοίκησης εκπαιδευτικών συστημάτων άλλων χωρών, καθώς και μαθησιακών δυσκολιών και διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας ως δεύτερης/ξένης. Έχει λάβει μέρος σε Ευρωπαϊκά εκπαιδευτικά προγράμματα εκπαιδευτικής στόχευσης (Erasmus+, eTwinning)  και υπήρξε μέλος της οργανωτικής και επιστημονικής επιτροπής του 27^ου Συνεδρίου Ελλήνων Εκπαιδευτικών της Ευρώπης.