Αραβοσιτάς Θεμιστοκλής
York University, Toronto – Κέντρο Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Τορόντο
Έρευνα Κοινοτικής Δράσης για την Ελληνική Γλώσσα στον Καναδά
Περίληψη
Η εκπαίδευση στις γλώσσες πολιτισμικής κληρονομιάς προσφέρεται στον Καναδά μέσω ενός σύνθετου συστήματος που βασίζεται τόσο σε κοινοτικές όσο και σε κρατικές πρωτοβουλίες. Οι διεθνείς εξελίξεις σε κοινωνικό, πολιτικό, τεχνολογικό και εκπαιδευτικό επίπεδο, όπως η οικονομική κρίση, η νέα μετανάστευση από την Ελλάδα, και η πανδημία του Covid-19 επηρέασαν τη λειτουργία των ελληνικών σχολείων όπως και κάθε άλλη εκπαιδευτική δραστηριότητα. Παροικιακοί φορείς, όπως κοινότητες και οργανισμοί που προσφέρουν ελληνόγλωσσα προγράμματα, διαπίστωσαν σημαντική μείωση του αριθμού των μαθητών τους μετά το 2020, καθώς και άλλα προβλήματα όπως δυσκολίες χρηματοδότησης, εξεύρεσης και διατήρησης εκπαιδευτικών, αξιοποίησης των νέων τεχνολογιών, κ.ά., Σε μια προσπάθεια να χαρτογραφήσει τη σημερινή κατάσταση της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης και να αναζητήσει λύσεις απέναντι στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν διδάσκοντες και διδασκόμενοι, το Ίδρυμα Ελληνικής Κληρονομιάς (Hellenic Heritage Foundation) ξεκίνησε μια έρευνα κοινοτικής δράσης (Israel et al, 2000).
Η παρούσα μελέτη εξετάζει τις προσπάθειες σύνδεσης και συνεργασίας πολλών διαφορετικών φορέων προκειμένου να σχεδιαστεί η «Ελληνική Σκυτάλη», μια κοινή πορεία δράσης που στοχεύει όχι μόνο στην αντιμετώπιση σύγχρονων εκπαιδευτικών προβλημάτων αλλά κυρίως στη δημιουργία μόνιμων δικτύων υποστήριξης που θα αναζητούν και θα αξιοποιούν κατάλληλα τους κοινοτικούς και κρατικούς πόρους. Στην παρουσίαση, διατυπώνεται το πλαίσιο των εξεταζόμενων δράσεων που αποσκοπούν στην ενίσχυση του κινήτρου των συμμετεχόντων και της πρόσβασης των μαθητών, των γονέων και των εκπαιδευτικών σε καινοτόμα προγράμματα με βάση τα θεωρητικά μοντέλα COD (Lo Bianco 2014), και AIM (Aravossitas 2016). Τα συμπεράσματα όσων καταγράφονται από την πρώτη φάση της έρευνας ενισχύουν τη σημασία της συνεργίας σχολείων και φορέων της ομογένειας με ελληνικά πανεπιστήμια, ως άξονες επαναπροσέγγισης της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης στη διασπορά και της διδασκαλίας της ελληνικής ως γλώσσας πολιτισμικής κληρονομιάς.
Βιογραφικό
Ο Θεμιστοκλής Αραβοσιτάς σπούδασε παιδαγωγικά στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και συνέχισε τις σπουδές του στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο του Οντάριο (OISE), κάνοντας μεταπτυχιακό στη δίγλωσση εκπαίδευση με εστίαση στη χρήση νέων τεχνολογιών και τη διδασκαλία γλωσσών κληρονομιάς. Ολοκλήρωσε το διδακτορικό του στο Τμήμα Curriculum, Teaching and Learning και στο Knowledge Media Design Institute του Πανεπιστημίου Τορόντο, με ειδίκευση στην επαγγελματική ανάπτυξη εκπαιδευτικών για τη διδασκαλία μαθητών/μαθητριών με διαφορετικά γλωσσικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά. Στη διατριβή του με τίτλο Τhe Hidden Schools ασχολήθηκε με το θέμα της χαρτογράφησης και ανάλυσης της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης στον Καναδά. Με κρατική υποτροφία από το Social Science and Humanities Research Council of Canada (SSHRC), υλοποίησε διετή μεταδιδακτορική έρευνα στο Εργαστήριο Γλωσσολογίας του ΠΤΔΕ του Πανεπιστημίου Αιγαίου, σχεδιάζοντας το GREEKLANGUAGE.CA, ένα ηλεκτρονικό περιβάλλον για την προβολή και υποστήριξη της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης στη διασπορά.
Ο Θεμιστοκλής Αραβοσιτάς διδάσκει μαθήματα ελληνικής γλώσσας και πολιτισμού στο Τμήμα Γλωσσών, Λογοτεχνίας και Γλωσσολογίας του York University, καθώς και στο Κέντρο Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Τορόντο. Συνεργάζεται με φορείς όπως το Ίδρυμα Ελληνικής Κληρονομιάς (Hellenic Heritage Foundation), συμμετέχοντας σε ερευνητικά προγράμματα για τη διατήρηση της ελληνικής γλώσσας στον Καναδά και την ενίσχυση της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης στη διασπορά. Η ερευνητική του δράση αποτυπώνεται μέσα από τη συμμετοχή του σε διεθνή συνέδρια και δημοσιεύσεις επιστημονικών τόμων και άρθρων τόσο στην αγγλική όσο και στην ελληνική. Ενδεικτικά, σε συνεργασία με πανεπιστημιακούς από την Ελλάδα και τον Καναδά, έχει επιμεληθεί την έκδοση των βιβλίων: Rethinking Heritage Language Education (Cambridge University Press, 2014), Handbook of Research and Practice in Heritage Language Education (Springer, 2017), Interdisciplinary Research Approaches to Multilingual Education (Routledge, 2018), Ζητήματα Γλώσσας, Ετερότητας και Εκπαίδευσης (2019), και Language Diversity in Greece: Local Challenges with International Implications, (Springer, 2020).
