Γαβρά Ελένη & Ορφανίδης Δωρόθεος

Οι εικαστικές, δημόσιες αναπαραστάσεις της μετανάστευσης μέσω της υπαίθριας γλυπτικής. «Διάλογος», ιστορική αφήγηση, χωρική και συγκριτική ανάλυση σε παραδείγματα μνημείων στην πόλη της Θεσσαλονίκης & του Περθ (Αυστραλίας)

Περίληψη

Στο πεδίο της Δημόσιας Ιστοριογραφίας παρουσιάζουμε δύο περιπτώσεις Μνημείων, με αναπαραστάσεις για το φαινόμενο των πληθυσμιακών μετακινήσεων (πρόσφυγες – μετανάστες), στις πόλεις της Θεσσαλονίκης και του Περθ (Αυστραλίας). Το ερευνητικό ερώτημα αφορά στη δημόσια γλυπτική ως μέσο καλλιτεχνικής και ιστορικής μυθολογίας αλλά και ως δημόσιο λόγο. Στόχος είναι η ανάδειξη των ιστορικών κωδίκων και του ιστορικού συγκείμενου με την ειδολογική κατηγορία των Μνημείων, ως ιστορικό – πολιτισμικό «κείμενο». Σκοπός είναι να ερευνήσουμε και τις συνθήκες του περιβάλλοντα χώρου τοποθέτησης των μνημείων. Άραγε αναδεικνύεται είτε αποσιωπάται το αφήγημα των συγκεκριμένων εικαστικών έργων στις πόλεις που είναι τοποθετημένα;

Ποια μπορεί να είναι η επικαιρότητα ενός εμβληματικού έργου, όπως τα μνημεία προσφύγων – μεταναστών, και ποια είναι η συνθήκη «απόλαυσης» και «ανάγνωσής» τους; Ποιες κοινωνικές, μορφοπλαστικές και στιλιστικές συμβάσεις εμπεριέχονται;

Με την χωρική και συγκριτική ανάλυση αυτών των μνημείων, σε διαφορετικά μέρη του πλανήτη, μπορούμε να αναγνωρίσουμε εκείνες τις ποιότητες οι οποίες δημιουργούν έναν κανόνα οπτικού γραμματισμού;

Βιογραφικά

 Ελένη Γ. Γαβρά, Καθηγήτρια, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Ελλάδα. Διπλωματούχος αρχιτέκτονας του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Πολυτεχνικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1986) και διδάκτορας του ιδίου Τμήματος (1997). Υπηρέτησε κατά το παρελθόν στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (1992-2006), στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων Α.Π.Θ. (με απόσπαση από την Π.Κ.Μ., 1999-2005) και στο Τμήμα Βαλκανικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας (2006-2013). Σήμερα είναι Καθηγήτρια στο Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας με γνωστικό αντικείμενο: Οικιστική και Πολιτιστική Κληρονομιά στα Βαλκάνια και Παρευξείνιο χώρο.

Τα ερευνητικά ενδιαφέροντά της εστιάζονται στη χωρική οργάνωση και την αρχιτεκτονική στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, τις αστικές πολιτικές στα Βαλκάνια κατά την περίοδο της μετάβασης, το πλαίσιο και τις πολιτικές διαχείρισης του οικιστικού πολιτισμικού αποθέματος. Συγγραφέας πολυάριθμων επιστημονικών συγγραμμάτων, έχει συντονίσει ή συμμετάσχει στη διοργάνωση επιστημονικών εκδηλώσεων στην Ελλάδα και ευρύτερα.

Έχει ενεργό συμμετοχή σε προγράμματα έρευνας με αντικείμενο την οργάνωση και το σχεδιασμό του χώρου στη ΝΑ Ευρώπη και έμφαση στη διαχείριση της οικιστικής πολιτιστικής κληρονομιάς. Είναι μέλος ελληνικών και διεθνών επιστημονικών οργανώσεων για την ανάδειξη της πολιτισμικής και αρχιτεκτονικής κληρονομιάς.

Δρ. Δωρόθεος Ορφανίδης / Dr. Dorotheos Orfanidis. Εκπαιδευτικός, επιστήμων συντήρησης, εικαστικός καλλιτέχνης & εκπαιδευτής ενηλίκων. Γεννημένος το 1980 στη Θεσσαλονίκη. Μεταδιδακτορικός ερευνητής του ΒΣΑΣ, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, με μεταπτυχιακές σπουδές στη Συντήρηση Έργων Τέχνης & Μηχανισμών, της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Α.Π.Θ., απόφοιτος του Τμήματος Εικαστικών & Εφαρμοσμένων Τεχνών του Α.Π.Θ.

Το θέμα της μεταδιδακτορικής έρευνας αφορά τη «Διατήρηση, Ανάδειξη & Αξιοποίηση του Οικιστικού Αποθέματος σε Προσφυγικούς Οικισμούς της Κεντρικής Μακεδονίας. Υλική & Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά για τη Δια Βίου Μάθηση. Η περίπτωση του δυναμικού Χάρτη Εστία».

Συνεργαζόμενος διδάσκων του Σεμιναρίου Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και συμβασιούχος διδάσκων ΠΔ 407/80 στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Εκπαιδευτικός στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, σε Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας & σε Δημόσια Ι.Ε.Κ.

Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα αφορούν τις Νέες Τεχνολογίες, λογισμικά και την εκπαιδευτική τους αξιοποίηση στα Εικαστικά, τη Δημόσια Ιστορία, τα Μνημεία, τον Πολιτισμό και την Επιστήμη Συντήρησης. Δημιουργός λογισμικού και εφαρμογών για τον πολιτισμό και την εκπαίδευση (Δια Βίου, Τυπική & Μη Τυπική). Δημιουργός της εφαρμογής για τα μνημεία της Θεσσαλονίκης με τίτλο “Strolling Around Thessaloniki”